* SAHAR´S SPOT *
Het Hofcultuur: Renaissance - Barok
→In de 16e en 17e eeuw in Italië en Frankrijk
Renaissance
→Herontdekking klassieke oudheid
→Herontdekking schoonheid van de natuur
→Ontstond aan het einde van de Middeleeuwen, toen door de kruistochten handel ontstond met de Arabische landen. Veel kennis uit de Arabische landen (over geometrie, astronomie, filosofie e.d.) kwam naar Europa. Ook werden klassieke geschriften uit de Griekse Oudheid in Arabische bibliotheken bewaard. Deze teksten werden vertaald en kwamen zo naar Europa, waar een nieuwe interesse in de mens, natuur en wetenschap en in de klassieke oudheid ontstond.
Kernpunten
→Humanisme
→Individualisme
→Antropocentrisme
→Klassieke mythologie →Harmonie
→Geometrie
→Filosofie: Plato/Aristoteles
The School of Athens
-By Rafaël
De compositie is typisch renaisssancistisch. In een centrale compositie en lijnperspectivisch opgezet met de twee hoofdpersonen in het midden. De fantasie-architectuur is op de Romeinse oudheid geïnspireerd. Het geheel is een opsomming van antieke figuren die in die tijd weer in de belangstelling stonden.
FUNCTIES VAN KUNST:
Levensbeschouwelijk: religie en klassieke mythologie worden verbonden in de kunsten.
Esthetica: harmonie = schoonheid, vaak door geometrie (ideale verhoudingen = gulden snede).
Opdrachtgevers: Vorsten (wereldlijke en geestelijke) kunst → status, vermaak, religie, wetenschap.
Vermaak: Paleizen (groot, groter, grootst); tuinen; feesten, dans, theater, opera.
Wetenschap: rol van filosofie (Plato, Aristoteles) bij onderzoek (theoretisch versus empirisch).
Intercultureel: ontdekkingsreizen, interesse in rariteiten, vreemde culturen.
Binnen Renaissance:
Muziek: Klassieke thema´s, overtuigen d.m.v. emoties.
Dans: Ontstaan ballet, geometrie zeer belangrijk in figuurdansen. Schoonheid=evenwicht, balans, harmonie.
Beeldend: Perspectief, geometrie, anatomie. Religieuze en mythologische verwijzingen in beeldtaal. Goddelijke verhoudingen (gulden snede). De Mens = de maat van alle dingen.
Theater: Klassiek: tragedie, komedie, herontdekking klassieke drama.
Architectuur: Klassiek: Gulden snede
Centraalbouw – veel symmetrie
Theaterbouw: illusie door perspectief en machinerieën.
Kernpunten
→Contrareformatie
→Verhogen contrasten
→Theatrale effecten
→Diagonaalcomposities
Barok
→ De Barok ontstond in Rome als reactie op de reformatie
→ In Italië → Kerken extra mooi maken
→ In Frankrijk → kwam de Barok veel voor in de schilderkunst en beeldhouwkunst maar minder in de architectuur: daar werd vaak voor het classicisme gekozen (streng, klassieke invloeden).
→ Lodewijk XIVe: Grote uitgaven aan danskunst, ook beeldkunst (beelden van zichzelf).
→ Grondlegger: Caravaggio, In Nederland vooral → Rembrandt.
→ Grootsheid in Barok – veel goud, concave en convexe vormen.
The Lute Player
- By Caravaggio
→ Voorstelling: Een jongen met een lute instrument
→ Inhoud: De melodie die op die pagina's is geschreven, is die van een toen modieus lied van Jacques Arcadelt: "Je weet dat ik van je hou". Liefde als het thema van dit werk wordt ook aangegeven door andere objecten. De gekraakte luit was bijvoorbeeld een metafoor voor de liefde die faalt.
→ Vormgeving: Caravaggio was geïnteresseerd in het unieke karakter van de omringende wereld, Het is te zien aan de objecten waaruit het stilleven bestaat: de beschadigde peer, de spleet in de luit, de gekreukelde pagina's van de muziek.
→ Materialen: Olieverf op canvas
Vitruviusman
→ De Mens van Vitruvius is een stelsel van lichaamsverhoudingen zoals Vitruvius die beschreef in zijn De architectura. Een Vitruviusman is een afbeelding van een man als demonstratie van de voorschriften van Vitruvius. De bekendste Vitruviusman is een tekening van Leonardo da Vinci van omstreeks 1490, die onder meer op de Italiaanse versie van de 1 euromunt staat. De Vitruviusman wordt gezien als een symbool van het humanisme, met de mens als het middelpunt van het heelal.
Vitruvius beschreef de verhoudingen van het menselijk lichaam en gaf voorschriften voor tempelbouw. Hij legde uit dat het lichaam precies in een omgeschreven cirkel of vierkant met de navel als middelpunt past, respectievelijk Homo ad circulum (mens in cirkel) en Homo ad quadratum (mens in vierkant). Vitruvius ging niet in op verschillen tussen man en vrouw, maar beschreef een algemeen menselijk lichaam.
Gulden Snede
→ De gulden snede ook wel de verdeling in uiterste en middelste reden genaamd, is de verdeling van een lijnstuk in twee delen in een speciale verhouding. Bij de gulden snede verhoudt het grootste van de twee delen zich tot het kleinste, zoals het gehele lijnstuk zich verhoudt tot het grootste. Geven we het grootste deel aan met a en het kleinste deel met b, dan is de verhouding van beide zo dat a : b = (a+b) : a.
→Hoewel de wiskundige eigenschappen van de gulden snede al in de oudheid werden bestudeerd, dateert de term "gulden snede" pas uit de jaren 30 van de 19e eeuw.
Griekse Mythologie
Zeus - Oppergod in de Griekse Mythologie
→ De oppergod in Griekse mythologie en hoofdbewoner van de berg Olympus. Zeus is de zoon van de titanen Cronus en Rhea. Vaak te zien met de bliksemschichten die hij van de cyclopen ontving. Het equivalent van de godheid in de Romeinse godsdienst is Jupiter.
→ Zijn vader, Cronus, versloeg eerder de hemelgod Uranus. Deze heeft hem tijdens zijn ondergang wel gezegd dat Cronus zal worden onttroond door zijn zoon. Cronus wil daar helemaal niets van weten en besluit al zijn kinderen direct na de geboorte met huid en haar te verslinden.
→ Zijn vrouw Rhea kan dit op een dag niet langer aanzien en besluit een kind te redden. Als Zeus geboren wordt wikkelt ze hem snel in een doek en geeft het kind aan oermoeder Gaea. Hierna geeft ze Cronus een in een doek gewikkelde steen te eten. Haar man trapt erin. Die denkt dat hij weer een van zijn kinderen verslonden heeft.
De wraak van Zeus
→ De god geeft zijn eerste vrouw, Metis, opdracht Cronus een braakmiddel te geven. Cronus kotst hierop eerst de steen uit die hij voor Zeus heeft aangezien. Vervolgens komen ook diens broers en zussen naar buiten. Deze zijn zo blij dat ze zich gelijk aan de zijde van hun jongste broer voegen en Cronus van zijn troon stoten.
→ De oppergod speelt een grote rol in veel Griekse mythen en sagen.
Fenix - “als een feniks uit de as herrijzen”
→ De oude Grieken geloofden dat er een vogel bestond, de feniks, die om de zoveel jaar verbrandde. Zijn opvolger zou dan echter uit de verrijzen. De feniks stond daarmee symbool voor de onsterfelijkheid en wedergeboorte.
→ Hij zal dan boven in een boom van kruiden een nest maken en daarin verbranden. Door de geur van de kruiden zal hij opnieuw geboren worden. In de Chinese cultuur staat het dier voor het vrouwelijke geslacht op de wereld.
→ Voordat hij door de Grieken werd teruggehaald, verscheen de feniks, de goddelijke vogel, voor het eerst in Egypte; het is een grijsachtige reiger, een dier dat verbonden was aan de seizoenen en getijden van het water van de Nijl. De Egyptenaren dachten dat hij zichzelf voortplantte om mee te doen aan de feesten van de wedergeboorte van de natuur.
→ De Griekse schrijver Herodotus vernam vermoedelijk over deze vogel tijdens een bezoek aan Griekenland en introduceerde het dier vervolgens bij de Grieken als feniks. Hij maakte van de vogel een rood met gouden adelaarachtige vogel die op het Arabisch schiereiland zou leven. Volgens dit verhaal was er nooit meer dan één feniks in leven. Kwam deze om, dan verrees zijn opvolger uit de as van zijn voorganger.
Sisyfus
→ Sisyfus is een figuur uit de Griekse mythologie. Hij was de stichter en koning van Korinthe. Hij was een sluwe man, maar beging de vergissing de goden uit te dagen. Hij wist telkens aan hen te ontsnappen, maar verergerde hiermee zijn uiteindelijke straf. Die luidde dat hij tot het einde der tijden in de Tartaros een rotsblok tegen een berg moest duwen.
→ Sisyfus is echter helemaal niet van plan terug te keren naar het dodenrijk en doet dat dan ook niet. Hij wil verder leven. De goden krijgen hem na enige tijd toch te pakken en straffen hem zwaar. Hij moet in de Tartarus (deel van de onderwereld) een zwaar rotsblok een steile berg opduwen. Telkens als hij boven is rolt het rotsblok echter weer naar beneden en moet hij van voor af aan beginnen. Een oneindige kwelling dus.
→ Tegenwoordig hebben we het daarom nog wel over Sisyfusarbeid als iemand een nutteloze, zware en onmogelijke taak moet volbrengen.
